Trong hàng loạt các tính năng xuất hiện trên những mẫu đồng hồ đeo tay cao cấp, có rất ít complication mang tính thực dụng cao, thế nên ngoại trừ các nhà sưu tầm đồng hồ, phần lớn mọi người đều cảm thấy hài lòng với những chiếc đồng hồ 3 kim đơn giản hoặc cùng lắm là thêm tính năng lịch cho nó. Nhưng đối với một vài trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn như những người đam mê du lịch hay đi khám phá những vùng đất mới, hoặc những nhà kinh doanh thường đi công tác xa thì những chiếc đồng hồ nhiều múi giờ rất thiết thực và phục vụ tốt cho nhu cầu đi lại giữa các quốc gia của họ. Trong đề tài ngày hôm nay, Luxury Shopping sẽ cùng bạn khám phá những chiếc đồng hồ ra đời để phục vụ cho du lịch (Travel Watches).
ĐỒNG HỒ ĐA MÚI GIỜ LÀ GÌ?
Đồng hồ đa múi giờ là tên gọi chung của những chiếc đồng hồ có tính năng hiển thị nhiều múi giờ trên cùng một mặt số. Trong đó phổ biến nhất là đồng hồ GMT, ngoài ra còn có đồng hồ giờ thế giới (hay đồng hồ world-time), đồng hồ thời gian kép (hay đồng hồ dual-time), đồng hồ UTC và một số biến thể hiếm có khác.
Trước khi đến với công dụng cũng như sự khác biệt của những loại đồng hồ đa múi giờ này, hãy cùng Luxury Shopping điểm qua sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của nó.
TÓM TẮT LỊCH SỬ CỦA ĐỒNG HỒ ĐA MÚI GIỜ
Câu chuyện bắt nguồn từ những năm đầu thập niên 30 của thế kỷ XVII, khi tác phẩm A Rake's Progress của họa sĩ người Anh William Hogarth ra đời - diễn tả cuộc đời thăng trầm của nhân vật hư cấu Tom Rakewell qua 8 bức tranh mô phỏng cuộc sống của anh ta từ giàu sang đến khi vào bệnh viện tâm thần Bedlam khét tiếng ở Luân Đôn. Trong đó, bức tranh thứ 8 - The Madhouse vẽ về những kẻ điên đang cố gắng giải quyết vấn đề về kinh độ bằng kính viễn vọng hoặc chạm khắc trên tường. Vào thời điểm đó, việc xác định kinh độ là một những nỗ lực lớn lao của khoa học, đến mức có thể khiến nhiều người phát điên.
— The Madhouse - bức tranh thứ 8 trong chuỗi tác phẩm A Rake's Progress của họa sĩ William Hogarth.
Một trong số những bộ óc vĩ đại nhất lúc bấy giờ đã tham gia vào việc tìm ra một phương pháp để xác định kinh độ cho các con tàu đi biển để cung cấp các tuyến đường an toàn. Giải pháp thực tế này đến từ John Harrison - thợ mộc và thợ sửa đồng hồ tự học - người đã dành hàng thập kỷ để tối ưu độ chính xác cho đồng hồ: Để xác định được kinh độ trên biển, bạn cần biết chính xác thời gian trên tàu và tại cảng nhà của bạn, để từ sự chênh lệch giờ giấc mà có thể xác định được sự khác biệt về địa lý.
Thời gian kinh độ được xác định bởi Trái đất quay với tốc độ ổn định 15° mỗi giờ. Tuy nhiên, theo thời gian, những người lữ hành phải đối mặt với những khía cạnh thực tế nhất của thời gian để biết giờ địa phương tại điểm đến của họ hoặc theo dõi thời gian ở các múi giờ khác nhau trên thế giới. Điều này rất dễ xác định chính xác ở hiện tại, nhưng nó lại là một điều xa xỉ trong quá khứ.
Trước khi phát minh ra một hệ thống đo thời gian thống nhất, Mặt trời là thứ duy nhất cho biết mỗi thành phố đều sẽ có giờ địa phương của riêng mình và cũng chính Mặt trời đặt ra quy luật của thời gian.
— Đồng hồ Mặt trời thế kỷ 18, Xưởng đóng tàu Nelson, Antigua
Ngay cả các thành phố nằm cận kề nhau cũng cần thiết có một chiếc đồng hồ Mặt trời của riêng họ. Lấy ví dụ như ở Hoa Kỳ có đến hơn 100 múi giờ địa phương. Để theo dõi thời gian, người lữ hành có hai lựa chọn: mang theo nhiều đồng hồ cùng lúc hoặc mang 1 chiếc đồng hồ hiển thị nhiều múi giờ địa phương khác nhau. Đồng hồ bỏ túi Double-time là một minh chứng lịch sử hữu hiệu cho điều này, nó có thể đồng thời dùng để theo dõi thời gian địa phương và thời gian đường sắt. Ở một ví dụ tương tự, chúng ta có thể thấy qua các hành trình vượt đại dương, cái gọi là “captain watches” chính là một chiếc đồng hồ đeo tay có hai mặt số phụ hiển thị cả thời gian địa phương và thời gian tại bến tàu nhà.
“Đồng hồ giờ thế giới đã được chế tạo hạn chế từ thế kỷ 18, khắc các vị trí công phu xung quanh mặt số 24 giờ.”
— Đồng hồ bỏ túi 2 mặt, hiển thị 53 múi giờ địa phương
Vào cuối thế kỷ 19, cuộc cách mạng công nghiệp thế giới đã mở đường cho sự phát triển của các phương tiện lưu thông giữa các nước. Trong đó phải kể để sự phát triển của mạng lưới đường sắt đã thúc đẩy việc sắp xếp thời gian chuẩn. Ví dụ vào năm 1840, thời gian đường sắt đã được đồng bộ hóa các giờ địa phương khác nhau ở Anh.
Ở phạm vi toàn cầu, một khái niệm đơn giản và hữu ích hơn đã được hình thành và dần dần được tất cả các nước áp dụng nhờ vào sự nỗ lực và ý tưởng của kỹ sư người Canada gốc Scotland - ông Sandford Fleming. Hội nghị Meridian trọng yếu được tổ chức tại Washington D.C vào năm 1884 đã tập hợp các đại biểu từ hơn 20 quốc gia để xác định một “kinh tuyến chính”, dẫn đến khuyến nghị cho kinh độ ở Greenwich, Anh trở thành tiêu chuẩn quốc tế - kinh độ 0°. Toàn bộ quả Địa cầu khi này được chia thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ có chiều rộng 15° và chênh lệch với nhau 1 giờ đồng hồ (về mặt lý thuyết). Ngay cả khi hiện tại chúng ta biết rằng trên thế giới kỳ thực có 37 múi giờ, một số được tính bằng ½ hoặc ¼ của 1 giờ.
“Đồng hồ World Time chịu ảnh hưởng bởi lịch sử Thế giới. Theo thời gian, các múi giờ hiển thị trên đồng hồ World Time cũng đã thay đổi theo chính sử.”
Chiến tranh là yếu tố thúc đầy sự thay đổi lớn nhất ở đồng hồ World Time. Kể từ năm 1940, chính xá c là 1914-1918, Đức đã áp đặt thời gian của mình lên các lãnh thổ do Đức chiếm đóng - một trong số đó vẫn còn thịnh hành ngày nay dưới tên gọi của Trung Âu, trong khi London vẫn giữ vị trí là kinh tuyến chính của Thế giới. Tương tự, đối với các thuộc địa của Nhật Bản, múi giờ cũng bị thay đổi như thế.
Trở lại với lịch sử của những chiếc đồng hồ đeo tay đa múi giờ, mặc dù đồng hồ World Time có nguồn gốc từ đồng hồ bỏ túi vào cuối thế kỷ 19, nhưng mãi đến khoảng thập niên 40 của thế kỷ 20, nó mới chính thức xuất hiện trên cổ tay khi các thương hiệu Patek Philippe và Vacheron Constantin bắt đầu giới thiệu các mô hình đầu tiên của họ.
— Đồng hồ đa múi giờ Patek Philippe World Time Ref 1415 được giới thiệu năm 1939
Khi du lịch bùng nổ trong những thập kỷ sau đó, đồng hồ GMT đơn giản hơn đã được phát triển cho các phi công và vẫn còn phổ biến kể từ đó. Mặc dù chịu ảnh hưởng từ Thế chiến, nhưng trên thực tế, lịch sử của tất cả các tính năng trên đồng hồ cơ đều gắn bó chặt chẽ với du lịch.
ĐỒNG HỒ GIỜ THẾ GIỚI WORLD TIME LÀ GÌ?
Đồng hồ giờ thế giới hay còn gọi là đồng hồ world-time là loại đồng có thể hiển thị nhiều múi giờ cụ thể nhất trong nhóm đồng hồ đa múi giờ. Để nhận biết đồng hồ giờ thế giới, chúng ta hãy nhìn vào mặt số của nó - được đặc trưng bởi tên của rất nhiều thành phố hoặc địa danh địa điện cho một múi giờ. Ví dụ như giờ ở Việt Nam sẽ được đọc bằng múi giờ có đánh dấu thành phố Bangkok.
Mặt số đồng hồ Patek Philippe World Time Ref.5930
Năm 1931, thợ đồng hồ người Thụy Sĩ - Louis Cottier đã làm nên lịch sử của mình bằng việc phát triển các cơ chế đồng hồ dựa trên quan niệm giờ quốc tế được thông qua tại Hội nhị Meridian 1884 và thể hiện nó trên một mặt số duy nhất. Điều này ngay lập tức đã thu hút sự quan tâm của những nhà sản xuất lớn như Vacheron Constantin, Patek Philippe, Rolex, và nhiều hơn thế nữa. Và cũng kể từ đó, những nhà sản xuất đình đám này đã trở thành khách hàng uy tín của ông Cottier.
—— Chiếc đồng hồ giờ thế giới Patek Philippe Ref.2523 được sản xuất vào năm 1953 có 2 núm điều chỉnh đặc trưng, được làm từ vàng rose-gold 18K. Mặt số tráng men màu xanh với chữ ký của Patek và đặc biệt hơn với đĩa xoay 24 giờ. Patek Ref.2523 được bán với giá xấp xỉ 210 tỷ đồng tại Hồng Kông vào ngày 23/11/2019.
Đồng hồ của Cottier có đặc thù thiết kế là một thang giờ gốc (giờ tại nơi bạn sinh sống) được đọc bởi kim giờ và kim phút ở trung tâm, kế đến là vòng xoay 24 giờ được bao quanh bởi tên của các thành phố hoặc địa điểm khác nhau. Thành phố tham chiếu được đặt ở vị trí 12 giờ và phần trung tâm của mặt số được gọi là giờ địa phương.
Hệ thống được thiết kế bởi Cottier ngày nay vẫn được sử dụng làm cơ sở cho hầu hết các mẫu đồng hồ giờ thế giới: Sau khi thành phố tham chiếu được cố định tại vị trí 12 giờ, nếu cần thay đổi thành phố khác, bạn sẽ sử dụng núm vương miện thứ 2, hoặc nút bấm (như ở mẫu đồng hồ world-timer Montblanc Star Legacy Orbis Terrarum), hoặc đơn giản hơn là một khung bezel xoay trong khi các bộ phận chính trên mặt số vẫn giữ nguyên.
Patek Philippe World Time Ref.5231J với 24 múi giờ mới ra mắt vừa qua. Mặt số được chế tác từ men cloisonné và vỏ bằng vàng. (Xem thêm tại đây)
Trong một số cải tiến gần đây, việc áp dụng các nghiên cứu thực tế cho thấy bản đồ thế giới được chia thành 37 múi giờ đã bắt đầu có hiệu quả khi một vài thương hiệu lớn đang cố gắng đem tất cả lên mặt số. Nhà sản xuất đầu tiên tiếp cận sự phức tạp này là Vacheron Constantin với chiếc đồng hồ Patrimony World time - hiển thị được được cả 37 múi giờ.
—— Chiếc đồng hồ giờ thế giới Vacheron Constantin Patrimony World Time hiển thị 37 múi giờ trên mặt số.
ĐỒNG HỒ GMT/UTC LÀ GÌ?
Theo truyền thống, đồng hồ GMT - “Greenwich Mean Time” hay còn gọi là đồng hồ UTC là loại đồng hồ dùng để xem thời gian địa phương (local time) và thời gian tại nơi mà bạn sinh sống (home time), ngoài ra cũng có thể hiển thị lịch ngày theo đổi theo giờ địa phương. Các phi công trên máy bay chủ yếu sử dụng nhóm đồng hồ này để hiển thị giờ tiêu chuẩn Greenwich Mean Time và giờ địa phương, do đó mà có từ “GMT” trong cái tên của nó.
Nhiều người khi mới bắt đầu sẽ dễ nhầm lẫn đồng hồ World Time và đồng hồ GMT là một, kỳ thực chúng sử dụng hai cơ chế khác nhau mặc dù công dụng thì có vài phần tương tự. Nhóm đồng hồ GMT, đồng hồ UTC và đồng hồ Dual Time cung cấp mức độ dễ đọc hơn.
Cứ nhìn vào bộ sưu tập Rolex GMT-Master II ngày nay, bạn sẽ dễ dàng tưởng tượng được những chiếc đồng hồ GMT của Rolex vào giữa những năm 1950. Chúng được thiết kế cùng hãng hàng không quốc tế Pan American Airways của Mỹ, để trang bị cho phi hành đoàn của họ. GMT hoặc múi giờ khác được đọc bằng viền bezel 2 tone màu - biểu thị cho ngày và đêm trên thang 24 giờ. Rolex được xem là nhà sản xuất đầu tiên tiên phong trong việc phát triển đồng hồ GMT.
GMT được thông qua trong Hội nghị quốc tế Washington năm 1884 khi Greenwich được thông qua là kinh tuyến chính, để xác định múi giờ và thời gian ban đầu hoặc GMT (Greenwich Mean Time - giờ trung bình Greenwich). Sau này, nó đã được thay thế bằng UTC (Coordinated Universal Time - giờ phối hợp quốc tế) vào năm 1967, và từ đó trở thành cơ sở giờ quốc tế. Đối với hầu hết các mục đích, nó tương đương với đồng hồ GMT và các cách để gọi tên này thường được sử dụng thay thế cho nhau.
—— Đồng hồ phi công IWC ’s Pilot UTC Spitfire Edition “MJ271”, tái hiện một mô hình đồng hồ phi công được sản xuất vào năm 1998. (xem thêm tại đây)
Tóm lại, đồng hồ GMT và đồng hồ UTC có thể hiểu theo một nghĩa. Vậy còn đồng hồ thời gian kép Dual Time thì sao?
ĐỒNG HỒ DUAL TIME LÀ GÌ?
Tương tự như đồng hồ GMT, đồng hồ Dual Time là loại đồng hồ dùng để xem thời gian địa phương và thời gian tại nơi sinh sống trên cùng một mặt số. Về mặt chức năng, GMT và Dual Time trên cơ bản đều có cùng một công dụng. Tuy nhiên, công dụng này được thực hiện thông qua các cơ chế khác nhau. Đồng hồ Dual Time hiển thị 2 múi giờ với mặt số chính và mặt số phụ. Lấy ví dụ điển hình như Vacheron Constantin Overseas Dual Time và Jaeger-LeCoultre Grande Reverso Duoface.
Đồng hồ dual time Jaeger-LeCoultre Grande Reverso Duoface
Mặc khác, đồng hồ GMT sử dụng thang đo 24 giờ để hiển thị múi giờ thứ hai. Thang đo 24 giờ này có thể nằm trên mặt số hoặc ngoài viền bezel. Nó cũng có thể cố định hoặc xoay được, sau đó, cây kim GMT sẽ nhận nhiệm vụ chỉ ra thời gian của múi giờ thứ hai.
TỔNG KẾT
Nếu bạn là phi công, hay bạn chỉ có nhu cầu đi từ nhà đến một thành phố duy nhất thì một chiếc đồng hồ Dual Time hoặc đồng hồ GMT có thể sẽ là những lựa chọn thiết thực nhất cho bạn. Dù đối với nhiều người thì đồng hồ Dual Time vẫn đơn giản và thân thiện với người sử dụng hơn, trong khi đồng hồ GMT có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để vận hành, sao cũng được, nhưng chúng vẫn sẽ là những người đồng hành tuyệt vời cho chuyến đi của bạn.
Khám phá thêm: Review đồng hồ Omega Seamaster Auqa Terra 150M Co-Axial Master Chronometer Worldtimer
Thay vào đó, nếu bạn là một người có đam mê đi du lịch, thường ghé thăm nhiều điểm đến trên cùng một hành trình, thì bạn nên cân nhắc đến đồng hồ World Time. Đây sẽ là sự lựa chọn tuyệt vời và hoàn toàn không có gì so sánh được.
Bình luận - Phản hồi